Kısa Türk Müziği Tarihi

Bahaddin Tuncer

1.bestekârlar bahsi

önce müzik vardı diye fısıldadı kulağıma bahâ fikret
abdülkadir merâgî musıkîyi babasından öğrendi
ramazan ayında her gün bir beste yaptı
kantemiroğlu istanbul’a vâsıl olup kitâb-ı ilmu’l mûsıkî’yi yazdı
hâfız post meclisi nâz ü tegâfül ile teşrif etti
gazi giray han zirefkend saz semaisini besteledi
ebubekir ağa getirdi baharı, müjdeler verdi
ıtrî sanıldığının aksine o meşhur tekbiri bestelemedi
evet, 100 liranın üstünde resmi var fakat bestelemedi
santûrî ali ufkî bey ansızın gelip bizi hâb-ı gafletten uyandırdı
tab’î mustafa efendi bûselik-aşîran kâr’ını
tam altı besteciyle yazarken aralarından en genciydi
tanburî mustafa çavuş tavşancalar da besteledi
dilhayat kalfa’nın adı kadıköyü’nde bir sokağa verildi
numan ağa enderun’da yetişti
tanburî ali efendi en sevdiğim şarkıyı besteledi
zaharya mir cemil efendi tıpkı ayın on dördüne benzeyen besteler yaptı
hammamizade ismail dede efendi’nin yolunda boyumuz birkaç santim kısaldı
şâkir ağa vergi memurluğu yaptı ve eyüpsultan’a gömüldü
hacı ârif bey besteleriyle klasik musıkîmizde neoklasik ve romantik devri başlattı
hacı ârif bey nota bilmediği ve enstrüman çalamadığı hâlde bunu yaptı
ve kürdîlihicazkâr makamını buldu
hacı fâik bey onunla arkadaştı ve araştırmacılara göre üslup bakımından ârif bey’i takip etti
leylâ saz’ın şiir kitabına abdülhak hâmid bir takriz yazısı yazdı
sultan ikinci bayezid yalnızca saz eserleri ve peşrevler besteledi
sultan abdülaziz huzursuzlanırdı gönül kuşunun inlemelerinden
sultan birinci mahmud’un eşi dilhayat kalfa da besteciydi
sultan üçüncü selim zevk ü safa için bahçelere çıktığı vakit gördü sadullah ağa’yı
sultan üçüncü selim yol gösterdi gazilere, sayısız makam tertip etti
fâiz kapancı tevfik fikret’in “terâne” şiirini besteledi ve hepimizi çamlıca’ya çağırdı
suphi ezgi’nin kayıp defterlerinden bir varak bulundu geçenlerde
yusuf nalkesen ve avni anıl, bülent ersoy’u yarattı
muzaffer ilkar sâdâbâd’ı ve eski yaz bahçelerini yirminci asırda geri getirdi
cinuçen tanrıkorur münir nurettin’den sonra yahya kemal’e ikinci ömrünü yaşattı
zeki ârif ataergin babası hacı ârif bey’e yaraşır bir besteciydi
ahmet râsim istanbullu aşkları nazmetti ve besteledi
bîmen şen bir papazın dördüncü oğluydu ve meşhur şarkısı sebebiyle şen soyadını aldı
yesâri âsım arsoy adalar’ı baştan yarattı
alâeddin yavaşça’nın ses tellerinde bir kanun unutuldu
yıldırım gürses yalnızca opera söyledi
melahat pars, emel sayın’ı yetiştirdi
neveser kökdeş’in aşkı bir şaheserdi
sadettin kaynak ilk kez türkçe ezanı okudu
fethi karamahmutoğlu’nun hiçbir şeyde gözü yoktu
ve sustu orkestra
belki ileride belki geride bir yerlerde
buna ben karar verecek değilim.

2. icrakârlar bahsi

bülent ersoy’un diyaframı
sabite tur gülerman’ın küfürleri
melahat gülses’in nazal sesi
bekir ünlüataer ve münir nurettin
münir nurettin ve “zemân” kelimesi
yaşar özel’in kontrbası
zeki müren’in radyo performansları
muazzez abacı’nın adımları
perihan altındağ sözeri’nin kemanı
safiye ayla’nın yanık ömer’i
burcu göktürk’ün doğaçlamaları
alâeddin yavaşça’nın kanunu
tülûn korman’ın batı müziği kariyeri
müzeyyen senar’ın kekemeliği
melahat pars’ın udu
ahmet özhan’ın yeşil gözleri
güzide kasacı’nın kahkahaları
güzin değişmez’in neşesi
çağlar fidan’ın hüznü
mustafa keser’in trilleri
mediha şen sancakoğlu’nun telâffuzu
kani karaca’nın geçişleri
münip utandı nezaketi
meral uğurlu duruluğu
umut akyürek keskinliği
bekir sıtkı letafeti
adnan çoban sağlamlığı
emel sayın’ın elleri
inci çayırlı bilgeliği
gönül yazar’ın güzelliği
safiye soyman şirinliği
mustafa sağyaşar kıvraklığı
serap mutlu akbulut sevimliliği
nesrin sipahi şetâreti
halil necipoğlu öngörülemezliği
cavit tanürek ağırlığı
neşe karaböcek fısıltıları
hamiyet yüceses’in çığlıkları
muazzez ersoy tüketilebilirliği
trt’nin kameraya bakarak şarkı söyleyen hanendeleri
her şey işte böyle bugünlere geldi.

Buzdokuz 22, Nisan-Mayıs-Haziran 2024, “Liste Şiir” dosyası kapsamında.

Bir yanıt yazın

*