BUZDOKUZ ŞİİR TEORİ ELEŞTİRİ DERGİSİ 26. SAYI ÇIKTI

Buzdokuz Şiir Teori Eleştiri dergisi Nisan-Mayıs-Haziran 2025 sayısı #buzdokuzvardır tag çalışmasıyla açılıyor.

Şiirin çok anlamlılığı ve bilimin nesnelliği arasında kurulan bağlantılar son yıllarda şiirde ve güncel sanatta daha fazla ilgi çekiyor. “Şiir İçin Bilim” diyerek hem bilim perspektifinin şiir ve uzantısı alanlardaki yayılımını araştırmak hem de bilimsel içerikli şiirleri incelemek istedik bu sayıda. Bilim-kurguyu henüz gerçekleşmemiş bir dünyayı ele aldığı için –daha sonra işlemek üzere– bu dosyada kapsam dışı bıraktık.

Dosyamız, Ertuğrul Rast’ın yazdığı Aristoteles’ten Newton’a kadar olan tarihsel süreçte şiir ve bilim arasındaki detaylı yolculukla açılıyor. Bénédicte Letellier’in “Şiir ve Kuantum Fiziği: Aynı Gerçekçilik Doğrultusunda mı?” başlıklı yazısı ise Hafize Kaya’nın çevirisiyle şiirin belirsizliği ve kuantum fiziğinin gerçeklik anlayışları arasında ortak bir zemini araştırıyor. Zümre Gizem Yılmaz’ın kaleme aldığı “Bulaş Tarihi: Virüslerin Hayal Gücü” yazısı, Demet Işık Kurtoğlu’nun çevirisiyle sunuldu. Yılmaz, virüslerin doğası üzerinden bilimsel olgular ve hayal gücünün sınırlarını sorguluyor. Furkan Katuç, “Modern Türk Şiirinde Bilimsel İzlek” başlıklı yazısında Türk şiirindeki bilimsel göndermeleri ve bunların edebî ifade gücünü nasıl zenginleştirdiğini inceledi. Hayriye Ünal, “ToposEkseninde Şiir Eleştirisine Bilimsel Yaklaşımlar” başlıklı yazısında şiir eleştirisi için sistemleştirdiği yeni metotları önerdi.

Dosyanın önemli bir bölümünü oluşturan soruşturmamız şiir ve bilimin birbirleriyle olan diyaloğunu derinleştiriyor ve şairlere şu soruyu yöneltiyor: “Bilim ve şiir, iki farklı insan eylemi: biri nesnellik ve genelleme arayışıyla, diğeri çok anlamlılıkla ön planda. Peki, bu iki alanın kesişim noktaları nelerdir? Birbirleriyle nasıl bir iletişim kurarlar ve bu bağlantı, insanın dünyayı anlama çabasında nasıl bir rol oynar?” Nihat Özdal, Gökhan Tunç, Nur Alan, Cuma Duymaz, Christian Bök ve Anthony Etherin (Barış Tahtakesen çevirisiyle) yanıtladı.

Dosyayla bağlantılı olarak “Bilimsel Şiirler” başlıklı Insert bölümümüzde özel bir seçki yayımlıyoruz. Farklı disiplin, dönem ve coğrafyalardan şairlerin/şiirlerin bilimle kurdukları yaratıcı bağları görmek, bizi bir taraftan da bilimin şiirsel yüzüne davet ediyor. Şiiri ve bilimi buluşturan bu şiirlerde insanın evreni, dünyayı hatta bizzat kendini anlama/anlamlandırma çabasını görebiliyoruz. Seçkimizde mikrobiyolojinin, tıbbın, astronominin, geometrinin, matematiğin, meteorolojinin, anatominin, genetiğin, fiziğin ve kimyanın sınırlarında dolaşan şiirlerle karşılaşacaksınız. Seçkimizdeki Margaret Cavendish şiirlerini Zümre Gizem Yılmaz; Rudyard Kipling şiirini B. Hanne Koç; John Leroy “Roy” Atwell, Hilaire Belloc, Clinton Brooks Burgess, G. K. Chesterton, John Davidson, Richard Watson Dixon, Emily Dickinson, Edwin Emerson Sr, Anthony Etherin, Pedro Poitevin ve James W. Foley şiirlerini ise Ertuğrul Rast Türkçeye çevirdi.

ESC’de Hakan Şarkdemir, Elif Altıntaş, Ertuğrul Rast & Yapay Zekâ, Emrah Yolcu işleri var.

CTRL+A şairleri: Mehmet Can Doğan + Zeynep Arkan + Furkan Çalışkan + Furkan Katuç + Emre Söylemez + Ali Erbil + A. Samet Atılgan + Ömer Yalçınova + Fergun Özelli + Betül Aydın + Leyla Arsal + Mervan Ari Sunca + Ceren Avşar + Bekir Dadır + Abdurrahman Ekinci + Ali Tacar + Kardelen Yıldırım + Halil Ünal + Mustafa Türkben + Utku’can Yazıcı + Gülsen Kıraç + R. Eren Esen + Karl Kraus (Suat Kemal Angı çevirisiyle).

Bu sayıda renkli Space sayfalarımızda Reha Yünlüel’in “Tersine Hipergerçekçilik” sergisinden parçalar yayımlıyoruz. Tersine Hipergerçekçilik’te hedef, aynı gözün birel ya da çoğul fotoğrafları üzerinden bir sanat cerrahisi teşebbüsüdür.

CapsLock’ta Hasan Bozdaş, Ahmethan Yılmaz’ın toplu şiirlerini; Aytuğ Kargı, Mehmet Müfit’i; Zeynep Arkan ise Mehmet Öztek’in Nassı Güzeller kitabını yazdı.

Buzdokuz End’de Bir+Bir köşesinde Yusuf Koşal, sürüngen poetikasına dair teorik çalışmasını ve bir şair eleştirisini sürdürüyor. Mert Özden’in e-dergiler #radar’ına Cin, Yoğken ve Banliyö Şiir & Sanat takıldı. Şiir dünyasından haberleri Periskop ile Hasan Bozdaş veriyor. End bölümünde Mehmet Öztek, Melda Köser ile yeni kitabına dair söyleşti. 

Buzdokuz İletişim
Turgut Reis Cad. 36/5 Anıttepe / Ankara
[email protected]
[email protected]
@buzdokuzdergi
0 533 2766212